Về chính sách ưu tiên trong tuyển sinh, dự thảo quy chế về tuyển sinh ĐH, CĐ có điều chỉnh theo hướng thu hẹp đối tượng và khu vực (KV) ưu tiên.

Đối tượng ưu tiên 01 thu hẹp. Thay vì mọi công dân VN là người dân tộc thiểu số có hộ khẩu thường trú tại KV1 thì nay chỉ những người có hộ khẩu KV đó trong thời gian học THPT và phải trên 18 tháng.

Thí sinh (TS) học liên tục và tốt nghiệp THPT tại KV nào thì hưởng ưu tiên theo KV đó, nếu trong 3 năm học THPT có chuyển trường thì thời gian học ở KV nào lâu hơn được hưởng ưu tiên theo KV đó. Nếu mỗi năm học một trường thuộc các KV có mức ưu tiên khác nhau hoặc nửa thời gian học ở trường này, nửa thời gian học ở trường kia thì tốt nghiệp ở KV nào, hưởng ưu tiên theo KV đó. Trong số những trường hợp được ưu tiên theo hộ khẩu thường trú, quy định mới bỏ diện học sinh có hộ khẩu tại các xã 1, 2 thuộc vùng dân tộc và miền núi, chỉ còn học sinh các xã KV3 vùng này và cũng phải có hộ khẩu trên 18 tháng.

Về ưu tiên KV, KV2 được quy định lại, gồm: các thị xã, thành phố trực thuộc tỉnh; các thị xã, huyện ngoại thành của thành phố trực thuộc trung ương (trừ các xã thuộc KV1).

Trong khi trước đó, trên các phương tiện truyền thông cũng như ở nhiều hội thảo liên quan đến kỳ thi THPT quốc gia và tuyển sinh ĐH, CĐ, nhiều ý kiến đề xuất nên điều chỉnh theo hướng giảm độ chênh lệch về mức độ điểm ưu tiên để tạo sự công bằng hơn trong tuyển sinh. Phần lớn các ý kiến đề xuất thay vì mức điểm ưu tiên tối thiểu 0,5 như hiện nay thì có thể giảm xuống còn 0,25.

Về việc này, ông Bùi Văn Ga giải thích: “Trong một số hội thảo bàn về tuyển sinh, có một số ý kiến cho rằng cần phải quy định lại về mức điểm chênh lệch giữa các đối tượng và KV ưu tiên liền kề. Tuy nhiên, các thông tin mà một số cơ quan chức năng cũng như các trường đưa ra cho thấy nếu chúng ta giảm mức độ ưu tiên xuống thì tỷ lệ TS vùng khó khăn trúng tuyển sẽ giảm so với trước. Cục Khảo thí và Kiểm định chất lượng giáo dục cũng đã làm một thống kê so sánh năm 2015 và những năm trước đây thì thấy tỷ lệ TS vùng khó khăn đạt ngưỡng đảm bảo chất lượng đầu vào (sau khi đã tính điểm ưu tiên) trở lên tương đương nhau. Vì thế Bộ quyết định không giảm điểm chênh lệch giữa các đối tượng và KV ưu tiên liền kề mà chỉ thu hẹp đối tượng được hưởng ưu tiên đối đa (đối tượng 01 và KV1)”.

Theo Thứ trưởng Bùi Văn Ga, những bức xúc năm vừa rồi về ưu tiên tuyển sinh không hẳn do mức điểm ưu tiên mà chủ yếu do cách làm tròn điểm. Ông Ga nói: “Năm ngoái, chúng ta quy định quy tròn điểm theo môn, năm nay quy tròn theo tổng điểm, và cũng chỉ quy tròn đến 0,25 điểm. Năm ngoái, vì quy tròn điểm theo môn, rồi khi xét điểm ưu tiên KV lại được cộng thêm 0,5 nữa nên khi nhìn vào thống kê biểu điểm người ta có cảm giác TS được hưởng điểm ưu tiên cao hơn có thêm nhiều lợi thế so với TS được hưởng điểm ưu tiên thấp hơn. Năm nay sẽ không còn bất cập đó nữa”.

Cũng theo ông Ga, con số thống kê cho thấy số TS đạt từ ngưỡng đảm bảo chất lượng trở lên, tỷ lệ TS được hưởng điểm ưu tiên sau khi đã cộng điểm ưu tiên tương đương tỷ lệ TS không được hưởng ưu tiên. “Qua đó cho thấy nếu giảm mức độ ưu tiên, tỷ lệ TS ở KV được ưu tiên sẽ thấp hơn TS ở KV không được ưu tiên. Chính sách ưu tiên là làm sao để cơ hội tiếp cận giáo dục ĐH của học sinh vùng khó khăn cũng tương đương với học sinh vùng thuận lợi hơn. Ví dụ, cứ 10 em đi thi, thành phố có 7 em đỗ ĐH thì nông thôn cũng phải có 6 – 7 em, nếu nông thôn chỉ có 4 em đỗ thôi nghĩa là đang có sự bất bình đẳng về quyền được tiếp cận giáo dục ĐH”, ông Ga nói.